آنچه در این نوشته می خوانید:

1- مقدمه تعیین حریم رودخانه

توسعه شهرها و روستاها ساخت وسازهای اطراف آنها در پاره ای از موارد باعث تجاوز بافت مسکونی یا زمین های زراعی به حریم رودخانه ها می شود از طرفی می دانیم که این تجاوز به حریم رودخانه ها در صورت وقوع سیل خسارات جبران ناپذیری اعم از جانی و مالی می نماید. سازمان آب بعنوان مجری این امر، مالکان را ملزم به رعایت فاصله از حریم رودخانه می نماید . با توجه به اینکه رودخانه ها در اثر مرور زمان دستخوش تغییرات شده اند یعنی یا مسیر رودخانه تغییر یافته و یا بکلی خشک شده است . برای تعیین حریم رودخانه ها از عکس های هوایی قدیمی استفاده می کنند. و حریم رودخانه را از روی عکس های ژئورفرنس شده دیجیت نموده و بر روی نقشه کنونی اضافه می نمایند.

2- مدارک لازم جهت استعلام بستر و حریم رودخانه

مدارک لازم جهت استعلام بستر و حریم رودخانه شامل موارد ذیل می باشد:

2-1- برابر اصل شده اسناد مالکیت(سند رسمی ، قولنامه ،مبایعنامه،اسناد اجاره)(مراجعه به واحد آب سطحی)

2-2- کپی شناسنامه یا کارت ملی(مراجعه به واحد آب سطحی)

2-3- در صورتیکه وکیل مراجعه کننده پیگیر پرونده باشدوکالتنامه برابر اصل شده وکپی کارت ملی یا شناسنامه وکیل ارائه گردد.(مراجعه به واحد واحد آب سطحی)

2-4- نقشه 1/2000 پلاک ثبتی ملک با مشخصات UTM با ذکر مساحت و پلاک اصلی و فرعی بهمراه CD و مهمور به مهر اداره ثبت یا کارشناس رسمی دادگستری در رشته امورثبتی باشد.(مراجعه به واحد آب سطحی)

2-5- مساحت ارائه شده در نامه استعلام کننده با مساحت ذکر شده در سند تطابق داشته باشد.(مراجعه به واحد آب سطحی)

2-6- عکس هوایی استریو از دهه 30 تا 50 و از دهه 60 تا 90 و نقشه توپو گرافی مقیاس 1/2000 تا 1/5000 بصورت CD و چاپ شده مخصوص سازمان

2-7- عکسهای هوایی ژئورفرنس شده و در فرمت KMZ در CD و چاپ شده

2-8- حضور کلیه مالکین شش دانگ پلاک در زمان تشکیل پرونده الزامی می باشد.در غیر اینصورت ارائه آگهی روزنامه رسمی و ارائه تعهد نامه محضری از سوی متقاضی الزامی می باشد.(مرجعه به واحد آب سطحی)

2-9- پس از تکمیل موارد فوق جهت تشکیل پرونده به واحد دبیر خانه مراجعه گردد.

2-10- در صورت ثبت نامه دراین امور و عدم پیگیری و ارائه مدارک مورد نیاز ظرف یک هفته، عدم مراجعه به مرجع استعلام کننده اعلام می گردد.

3- حد و حریم رودخانه چقدر می باشد؟

حریم رودخانه از مطالعات و اندازه گیریها در بازه زمانی 25 ساله مشخص می شود .بستر قانونی رودخانه از مطالعه 25 ساله بستر رودخانه بدست می آید در حالیکه بستر جاری رودخانه بستری است که آب در آن جاریست.حدبستر رودخانه در مالکیت عموم افرادمی باشد و جزء انفال محسوب می‌شود و هیچ کسی حق تصرف آن را ندارد. ضمن خرید و فروش آن قسمت از زمین که در بستر رودخانه قرار دارد مصداق بارز فروش مال غیر است. از آنجایی که حد بستر رودخانه توسط وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای مشخص می گردد، برای آنکه بدانید چه مقدار از زمین شما در بستر رودخانه قرار دارد، با در دست داشتن سند مالکیت زمین باید به اداره امور منابع آب شهر خود مراجعه کنید.حریم کمی رودخانه حریمی است که در فاصله یک تا بیست متری بسته به شرایط رود خانه ، از بستر رودخانه قرار دارد. حریم کمی رودخانه می تواند در تصرف شما باشد اما به هیچ عنوان نمی توانید مانع عبور و مرور ماشین آلات وزارت نیرو جهت لایروبی رودخانه شوید. برای همین، ایجاد سازه دائمی در حریم کمی رودخانه و حتی کاشت درخت در آن مجاز نیست.حریم کیفی رودخانه در فاصله 150 متری از بستر رودخانه، قرار دارد. حریم کیفی، کاربری‌های مجاز در مجاورت رودخانه را مشخص می سازد. بویژه اگر رودخانه‌ای جهت تأمین آب شرب استفاده شود، سخت گیری بیشتری نسبت به رعایت حریم کیفی آن صورت می‌پذیرد.

4- پروژه تهیه شیپ فایل حریم رودخانه از روی عکس های هوایی

در این پروژه قصد داریم تا نحوه انجام و تهیه شیپ فایل حریم رودخانه را از روی عکس های هوایی قدیمی، به شما کاربران محترم معرفی کنیم .قبل از شروع کار اندکس عکس های هوایی موجود از منطقه کاری بررسی گردید و مشخص شد که تنها عکس های هوایی موجود عکس های هوایی 13354 و 1348 و1379 می باشد پس از سفارش و تهیه عکس های هوایی از سازمان های جغرافیایی و نقشه برداری کشور ، عکس ها اصلاح هندسی شده و نقشه یوتی ام زمین که از قبل تهیه شده بود بر روی عکس های هوایی جانمایی گردید. سپس با بررسی های بعمل آمده نتیجه حاصل شد که بهترین حالت بستر رودخانه که به متقاضی کمک می کند عکس هوایی تاریخ 1348 خورشیدی می باشد.

عکس هوایی تاریخ 1346 خورشیدی که جهت تعیین حریم رودخانه تهیه شده است.

5- جانمایی نقشه عکس هوایی 1334 جهت تعیین حریم رودخانه

عکس هوایی اخذ شده در تاریخ 1955 میلادی مصادف با 1334 خورشیدی ،جهت تعیین بستر و حریم رودخانه اصلاح هندسی گردیده و نقشه utm زمین بر روی آن جانمایی گردید.شکل پایین جانمایی حدود زمین را بر روی عکس هوایی 1334 خورشیدی جهت تعیین بستر و حریم رودخانه را نشان می دهد.

6- دیجیت عوارض عکس هوایی 1346 جهت تعیین حریم رودخانه

تصویر پایین دیجیت عوارض و حریم رودخانه را پس از اصلاح هندسی و جانمایی محدوده زمین در یک فضای مختصاتی جهت تعیین حریم رودخانه، را نشان می دهد این رقومی سازی در نرم افزار ArcGis کار شده است .