مفهوم نقشه utm چیست؟

• نقشه UTM چیست ؟
• نقش بیضوی در نقشه UTM
• دقت نقشه UTM
• زون بندی در سیستم تصویر نقشه utm
• آیا می توان از مختصات گوگل ارث نقشه محلی را به نقشه UTN تبدیل نمود؟
• آیا می توان ازمختصات GPS دستی برای تهیه نقشه UTM استفاده نمود؟
• کاربرد نقشه UTM چیست ؟
• مزایای تهیه تقشه UTM چیست؟
• روش تهیه نقشه utm
• در تهیه نقشه utm از چه تجهیزاتی استفاده می شود؟

نقشه UTM چیست ؟

نقش بیضوی در نقشه UTM

نقشه utm در واقع یعنی نقشه ای که سیستم مختصات wgs84-utmآن باشد دانشمندان بزرگ نقشه برداری پس از اندازه گیری های لازم یک شکل ریاضی (شکلی که وجود فیزیکی ندارد )و بیضوی نامیده می شود و بیشترین تطابق را با کره زمین دارد ،را تعریف کرده و ابتدا عوارض روی زمین را بر روی بیضوی مقایسه تصویر می نمایند. مفهوم های ژئوئید و بیضوی و سطح زمین ،سه مفهوم جداگانه میباشد.بطور خلاصه می توان گفت که

ژئوئید : یکی از سطوح هم پتانسیلی می باشد که پتانسیل در مکان هندسی این سطح صفر می باشد.

بیضوی : یک شکل ریاضی می باشد که وجود فیزیکی ندارد ،که بیشترین تطابق را با ژئوئید دارد.

سطح زمین : همان سطح طبیعی زمین می باشد که عوارض بر روی آن قرار دارد.

برای انتقال تصاویر از سطح کروی زمین ، بر روی یک سطح صاف از روش های مختلف (سیستم تصویر) استفاده می کنند ، این روشها ومحاسبات ریاضی که سیستم تصویر نامیده می شود .یکی از این روشها سیستم تصویر مرکاتور می باشد .در سیستم تصویر مرکاتور، استوانه صاف را بطور عمودی محاط بر بیضوی مقایسه در نظر می گیرند وتصاویر عمود بر روی این سطح استوانه را از طریق محاسبات ریاضی بدست می آورند . در گذشته های دور قبل از پیدایش رایانه ها این محاسبات بصورت دستی انجام می گرفت که در روش دستی عملیات انتقال و تصویر یک نقطه بعضی اوقات چند شبانه روز وقت صرف می گردید.سیستم تصویر UTM از همان روش محاط کردن استوانه به دور بیضوی مقایسه (مرکاتور) ، استفاده می گردد با این تفاوت که در این روش استوانه بصورت افقی به بیضوی مقایسه محاط می گردد.در نهایت نتیجه می گیریم که نقشه علاوه بر شکل عوارض ، با سه پارامتر مهم بیضوی مقایسه زمین ، سیستم تصویر آن و مقیاس مشخص می گردد .

با ذکر یک مثال براحتی می توانیم به نقش بیضوی در نقشه utm پی می بریم . همه نقشه های UTM با یکدیگر هم فضا نیستند ،یعنی دارای سیستم مختصات یکسان نیستند . بعنوان مثال ، ممکن است دو نقشه UTM داشته باشیم ،که بیضوی مقایسه یکی از آنها WGS84 و بیضوی مقایسه نقشه utm دیگر، International باشد.که در این حالت ما نمی توانیم در کارهای جانمایی و یا دیگر اهداف ،دو نقشه utm را با هم همپوشانی کنیم.ابتدا باید نقشه ها را با ترانسفرمختصاتی به سیستم مختصات نقشه utm دیگر ،با هم هم فضا کنیم ، سپس دو نقشه utm، را روی هم بیاندازیم.در نتیجه همانطوز که در بالا گفته شد utm بودن دو نقشه ،شرط کافی برای هم فضا بودن آنها نیست و پارامتر دیگری بنام بیضوی مقایسه Ellipsoied در سیستم مختصاتی نقشه ها دخیل است.ولی مفهومی که در بازار کار به اسم نقشه utm بکار می رود حالت عامیانه آن می باشد.و بیشتر نقشه utm با بیضوی مقایسه WGS84 ،مد نظر است.

تا قبل از انتقال شکل عوارض بر روی سطح صاف، مختصات کروی ( فی و لاندا ی )منحصر بفرد یک عارضه را در دست داریم .پس از انجام محاسبات سیستم تصویر، مختصات دو بعدی یک عارضه (X,Y) بدست می آید.ولی باتوجه به ورود کارشناسان رشته های دیگر در رشته نقشه برداری تعاریف دیگری از UTM در جامعه رواج پیدا شده است که همین توجیه نشدن مطلب توسط کارشناسان رشته های دیگر ، باعث می گردد که متقاضی برای تهیه نقشه چندین بار نقشه ، از ملکش تهیه کند و هزینه چند برابرمعمول پرداخت کند.ما با تهیه 200 شیت نقشه در سال ، با بهره گیری از تجارب 30 ساله همکاران در رشته های نقشه برداری و کارتو گرافی آماده تهیه نقشه utm مورد تایید در همه جا و با مهر وامضای کارشناس رسمی دادگستری جهت شما کاربران عزیز می باشیم .

دقت در نقشه UTM

برای محاسبه دقت هر نقشه ، از جمله دقت درنقشه UTM ، عدد مقیاس را در 0.2 میلی متر ضرب می کنیم ، عدد بدست آمده دقت در نقشه UTM ، برحسب میلی متر بر روی زمین می باشد .حال شاید این سئوال به ذهنمان خطور کند چرا مقیاس نقشه utm در عدد 0.2 میلی متر ضرب می گردد و به عدد دیگری ضرب نمی شود . به نظرمی رسد علاوه بر استاندارد سازی نقشه ها ،یک دلیل دیگراین می تواند باشد که عوارض کوچکتر از 0.2 میلیمتر در گذشته با نوک راپید بر روی نقشه قابلیت رسم بر روی نقشه را ندارند.

بعنوان مثال دقت نقشه 1/2000 با توجه به فرمول بالا بدین صورت بدست می آید :

0.2*2000 =400 میلی متر یا همان 40 سانتی متر دقت نقشه 1/2000 می باشد.یعنی حداکثر خطای مجاز نباید از 40 سانتی متر بیشتر باشد در صورت بالاتر بودن مجموع خطاها از این عدد نقشه مجددا” باز بینی و تهیه می گردد.

زون بندی در سیستم تصویر نقشه utm

زون بندی در سیستم مختصات utm بطور خلاصه بدین صورت می باشد که ابتدا صفحه مدرج استوایی را ،که درجه دقیقه ثانیه نصف النهار، در این صفحه محاسبه می شود را به قاچ های 6 درجه تقسیم می کنند .هریک از این قاچ ها یک زون Zone نامیده می شود .

نصف النهار گذرنده از وسط این قاچ ، نصف النهار مرکزی نامیده می شود.برای شمارش زون ها یا بعبارتی شماره زون نقشه utm ،از 60 قاچ تقسیم شده زمین 30 قاچ در نیمکره شرقی و 30 قاچ در نیمکره جنوبی قرار دارند . قاچی که از نصفالنهار گرینویچ یعنی نصف النهار صفر درجه شروع می شود و نصف النهار مرکزی آن 3 درجه می باشد، را زون 31 نامگذاری کرده اند. پس در نتیجه برای محاسبه زون نقشه utm ،ابتدا لاندای منطقه را تقسیم بر 6 نموده و سپس با توجه به اینکه قاچ اول به جای Zone 1 ، زون 31 نامگذاری شده است، خارج قسمت حاصل از تقسیم لاندای محل (زاویه نصف النهار محل با گرینویچ ) بر عدد 6 را ، با عدد 31 جمع می کنیم حاصل نهایی شماره زون نقشه utm می باشد.بعنوان مثال برای بدست آوردن شماره زون نقشه utm واقع در تهران ، عدد 52 درجه را که تقریبا” لاندای محل می باشد ، را بر 6 تقسیم می کنیم .خارج قسمت حاصل تقسیم که عدد 8 می باشد با عدد 31 جمع می کنیم .در نتیجه شماره زون نقشه utm واقع در تهران 39 می باشد.

2 – آیا می توان از مختصات گوگل ارث نقشه محلی را به نقشه UTN تبدیل نمود؟

در جواب می گوییم خیر نمی توان از مختصات گوگل ارث برای تبدیل نقشه محلی به نقشه utm استفاده نمود. چون مختصات گوگل ارث حداقل 5 یا 6 متر خطا دارد مگر برای کاربردهای خاص که دقت در آن مهم نیست بعنوان مثال برای زمینی که هر متر مربع آن 25 میلیون می باشد 5*25 = 125 میلیون اختلاف باعث اجحاف در حق متقاضی یا همسایگانش می گردد.

3 – آیا می توان ازمختصات GPS دستی برای تهیه نقشه UTM استفاده نمود؟

در جواب می گوییم خیر نمی توان از مختصات gps دستی برای تهیه نقشه utm استفاده نمود. چون مختصات جی پی اس دستی بیش تر از 5 متر خطا دارد ،در حالی که در تهیه نقشه های بزرگ مقیاس دقت سانتیمتر قابل قبول است .مگر برای برداشت کروکی ویا کاربردهای خاص که دقت در آن مهم نیست.

4 – کاربرد نقشه UTM چیست ؟

نقشه UTM خارج از تعاریف تخصصی و آن چیزی که بطور معمول مرسوم شده است جهت ارائه به ادارات مختلف از قبیل جهاد کشاورزی ، شهرداری ، اداره ثبت واسناد واملاک کشور و… جهت کارهایی از قبیل اخذ سند مالکیت به زمین فاقد سند ،اخذ اشتراک آب وبرق وگاز،تغییر کاربری ،تامین دلیل وجانمایی محدوده ملک بر روی تصاویر و نقشه های سنوات مختلف ویا تعیین متراژ دقیق مساحت ملک قبل از خرید ملک ، بکار می رود.اگر بخواهیم نقشه تهیه شده در سیستم یوتی ام بصورت رسمی مورد قبول در ادارات و ارگانها و… گردد، نقشه یوتی ام را زیر نظر متخصصین ذیصلاح مانند کارشناس رسمی دادگستری و یا نقشه برداری که عضو نظام مهندسی می باشد، تهیه می کنند.گروه ایران نقشه با سابقه 30 ساله نقشه برداری و تهیه 100 شیت نقشه یوتی ام در سال آمادگی خود را جهت تهیه نقشه یوتی ام دقیق و مورد تایید همه ادارات و ارگانها ،اعلام می دارد.جهت سفارش نقشه یوتی ام بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

5 – مزایای نقشه UTM چیست؟

در پایین به برخی از مزایای نقشه یوتی ام اشاره می کنیم:

1- کاهش اختلافات ملکی

2- تعیین متراژ دقیق مساحت ملک

3- عدم تعارض به محیط های پیرامون

4- تعیین حدود واستقرار پلاک

6 – روش تهیه نقشه utm

قبل از انجام عملیات برداشت در تهیه نقشه utm، یک کروکی از نقشه های کوچک مقیاس تهیه کرده و نقشه بردار با این کروکی مسیر های دسترسی به نقاطی راکه نیاز هست برداشت شود را انتخاب می کند در صورتیکه برداشت با gps امکان پذیر باشد یا بعبارتی تصحیحات gps دریافت شود همه نقاط را با gps یا گیرنده چند فرکانسه ، برداشت می کنند چنانچه بعلت عدم پوشش آنتن دهی یا نداشتن اینترنت امکان برداشت با gps فراهم نباشد، نقاط دیگر را با دوربین توتال استیشن برداشت نموده وبه نقاط برداشت شده با gps متصل می کنند.در این روش تهیه نقشه utm نقاط برداشت شده با دوربین فاقد مختصات جهانی utm بوده و دارای مختصات محلی می باشند ، مختصات های محلی را با مقایسه نقاط مشترک برداشت شده با دوربین و gps , اعمال جابجایی حاصل ،به مختصات utm می کنند.

پس از اتمام عملیات صحرایی ، داده های نقشه برداری در دفتر کار ویرایش شده و عملیات کارتوگرافی و تهیه نقشه utm انجام می شود.در شکل پایین یک نمونه از نقشه utm تهیه شده ،نشان داده شده است.

پیدا کردن شماره زون utm از روی مختصات جغرافیایی

همانطور که گفته شد سیستم تصویر جهانی utm یک سیستم مختصات کارترین می باشد که در آن کره زمین به 6۰ قاچ ۶ درجه تقسیم می شود .نصف النهار مرکز این قارچها محور مختصات. Utm می‌باشند.به این قارچها زون utm گفته مشود.

جهت بدست آوردن شماره زون جز صحیح حاضر تقسیم طول جغرافیایی بر ۶ را با عدد ۳۱ جمع میکنیم .عدد بدست آمده شماره زون utm خواهد شد.

در تهیه نقشه utm از چه تجهیزاتی استفاده می شود؟

جهت تهیه نقشه utm از تجهیزات ذیل استفاده می شود:

• دوربین توتال استیشن
• شاخص یا تارگت توتال استیشن
• متر لیزری
• گیرنده مولتی فرکانسه یا جی پی اس
• یک دستگاه رایانه

مقالات مرتبط :

• پلاک ثبتی چیست و تفاوت پلاک اصلی و فرعی چیست ؟
• پیداکردن پلاک ثبتی و تعیین محل دقیق آن
• جانمایی محدوده پلاک ثبتی

لینک های مفید :

• سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
• سامانه رسا – پورتال زیرساخت داده های مکانی سازمان نقشه برداری
• سامانه فروش عکس هوایی و نقشه سازمان نقشه برداری